Gozlerin Fisiltisi

İyilik icten olmali,
yoksa siritir insanda;
sonu gelmez kotulugun,
mezara girsen bile.
Hayatlar var ki hikayesi bir gunun,
sanki bir makine;
kurulup sokulen,
kirilip dokulen,
sahane bir dunya olemi?
anli sanli adam,
adamlar ha!
Sakin ha!
Cunku
en iyi bildigin insan bile suru;
coban diyecek ona hadi yuru!
Yuruyecek,
yahut da dagilip surunecek!

Ormanlarda ne coban var, ne de suru!
kis kendi basina buyruk, bahar kendi basina,
insanlar kul koledir hep bas egmeye,
kalkip gitse bir gun takilir herkes pesine.

Bana bir ney ver sen de sarki soyle,
cunku sarki, mahmuzudur insanlarin;
neyin iniltisi daha kalicidir,
hem cobandan, hem suruden.

Hayat derin bir uykudur,
hep yaninda yurur
iradesiyle karar verenin dusleri.
Nefsin gizemi
gizemi orten huzundur aslinda;
huzun ortmezse gizemi,
refahtadir;
yok olursa bir gun eger,
keder alir yerini hemen.
Refah ve kederin ustundeysen eger sen,
eslik edersin bir golgeye;
dusunceleri bile hayrete dusuren.

Ormanlarda ne huzun var. ne de keder!
Meltem kendi basina buyruk,
sam yeli kendi basina,
nefis uzuntusu hayali bir golgedir, yok olur gider,
hemen yildizlar parildar bulutlarin ardindan.
Bana ney ver sende sarki soyle,
cunku sarki yok eder huzunleri
neyin iniltisi daha kalicidir
hem zamandan, hem kiyametten.

Cok azdir bu dunyadan hosnut olan,
hemde sikinti gormeden ve de yasamadan.
Cevirdiler hayat pinarini,
icip sarhos olduklari hayali kadehlere.
İnsanlar ancak icerseler mest olurlar;
askin rehinidirler, dogustan sarhosturlar
birisi kavga icindedir, dua etse bile;
oteki kavga icindedir, zengin olsa bile;
digeri zil zurna sarhostur, dusleriyle
hanci sarhos, yolcu sarhos,
ancak sarhos hosnuttur dunyadan
gorursen eger ayik bir insan,
de ki: acaba son mu buluyor zaman?

Ormanda sarhos yok,
ne saraptan ne hayalden!
irmaklarda akmaz baska bir sey bulut iksirinden,
sarhosluk ancak bir meme bir suttur insanlara,
ancak ihtiyarlayip olduklerinde kesilirler sutten.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki en iyi saraptir
neyin iniltisi daha kalicidir
hem zamandan, hem kiyametten.

Din bir tarladir insanlar icin,
hedefi onlarin surdugu;
ya cenneti umit edenler
ya da kizgin atesten korkan ahmaklar
cunku;
ibadet etmezlerdi bir Tanri'ya,
olmasaydi dirilmenin mujdesi;
inkar ederlerdi,
umduklari odul olmasaydi.

Din kazanclarinin bir parcasidir sanki
surdururlerse kar,
ihmal ederlerse zarar ettikleri.

Ormanlarda ne din var, ne de inkar!
bulbul icin anlami yok ikisinin de
din golge misali; bir gelen bir giden.
Taha ve Mesih'in dinidir en son gelen.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki en iyi saraptir
neyin iniltisi daha kalicidir
hem zamandan, hem kiyametten.

Yeryuzunun bu adaleti,
aglatir cinleri,
guldurur topraktakileri;
hapishane ve de olum,
zavalli kimsesizlerin kaderi;
yucelik ovgu ve zenginlik;
suclu senginlerin odulu.
Cicek hirsizi kinanir horlanir.
Tarla hirsizi kahramandir her yerde;
beden katilinin olumdur cezasi,
ruh katili yakalanmaz hic bir yerde.

Ormanlarda ne adalet var, ne de ceza!
Sogudun golgesi topraga dustugunda
selvi demez: bu yasaktir kanuna gore
insanlarin adaleti kar misali erir guneste.
Bene ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki en keskin adalettir
neyin iniltisi kalicidir
butun gunahlardan bile.

Guclu haklidir hep bu dunyada
ruh gucluyse yonetir, zayifsa yonetilir.
İne sinmis aslan kokusu,
yaklasamaz oraya tilki yavrusu;
fark etmez aslanin varligi ya da yoklugu.
Ucarken. korku alir sigircik kusunu;
olurken, sahinin dimdiktir basi,
ruhun gucunu inkar edemez bilek gucu
onemi yok insan inansa da inanmasa da
gecerse bir zayif eger iktidara,
uzaklasir halk kendine benzeyenden

Ormanda ne guclu var, ne de zayif
hic bir varlik aldirmaz aslanin kukremesine
insanin gucu golgedir, dolasir fikir dunyasinda

ucusur insan haklari sanki sonbahar yapraklari.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki, nefsin iksiridir
neyin iniltisi daha kalicidir
butun guneslerden bile.

İnsanlarin bilgisi, bir yol misali;
basi belli. ama sonu dikenli.
en iyi ilim dustur, elde edersen
isin yok artik sarhoslarin arasinda,
yoksa hedef olursun alaylarina
tek basina gorursun dus goren birini,
halkindan uzak, kovulmus, hor gorulmus
bir nebi olmali yarinin hirkasina burunen
dunun hirkasini giyen kendi halki arasinda
dunyaya da halkina da yabancidir o
insanlar kinasa da kinamasa da
gercekleri haykirir durmaksizin
serttir aslinda
yumusak gorunse de
uzaktir aslinda
insanlar yaklassa da uzaklassa da.

Ormanlarda ne bilgi var, ne cehalet!
Egilir dallar kendi kendine
tarladaki sis gibidir insanlarin bilgisi
kaybolur ufukta batan gunes gibi.
Bana ney ver sen de sarki soyle
Cunku sarki en iyi bilgidir
neyin iniltisi daha kalicidir
butun yildizlardan bile.

Yeryuzundeki ozgur, bilmeden
bir hucre yapar kendine dusuncelerinden
farkina varmaz esaretinden
kurtulsa bile kendi milletinden.
kole olmaya devam eder
sevdigine ve dusundugune.
yeteneklidir o,
sadece hosgorusuzlugunde
kendince dogrudur her isinde
bilmez ki aslinda tam camurun icinde
ozgurdur o, ancak kotuluklerinde
ebedi yuceligin zirvesine ulassa bile
hicbir kiymeti yok kimsenin gozunde.

Ormanlarda ne ozgur var, ne de kole!
Yucelikler sacmaliktir, ucusan kabarciklar misali...
bademin cicegi, actiginda samanin yaninda
aklindan gecmez hic bademin:
sen kucuksun ve de efendinim ben senin.
Bana ney ver sen de sarki soyle
Cunku sarki asil bir yuceliktir
neyin iniltisi daha kalicidir
hem alcaktan, hem yuceden.

İnsanlarda zarafet, sedef gibidir;
yumusarsa kabugu, inci olmaz icinde
iki yuzu var kotu insanin;
biri hamurdan digeri tastan
hafifliginden ve donekliginden
elbisesi donmus igneli ficiya.
serefsiz icin zarafet;
korku ve tehlike aninda,
bir kalkandir kendini savundugu
birini gorursen guzlu ve zarif
olsa da onun gozleri
goremez onlarla hic bir yeri.
Ormanlarda ne zarafet var. ne de nezaket!
Yukselir salkim sogut ile mese yan yana
tavusa erguvani bir elbise verildigi vakit
ha guzellik ha zarafet, ne fark eder!
Bana ney ver sen de sarki soyle
Cunku sarki, zarafetidir suskun insanin
neyin iniltisi daha kalicidir
hem zayiftan, hem gucluden.

Zarafet insanlarda bir aldatmacadir,
ustelik bir de taklidi var zarafetin
hoslanir cok seyden zarif olan ama.
Bihaberdir zarafetten
ne zararindan, ne de yararindan;

kustahtir o! kral gibi gorur kendini
nagmeler de dokulmez mi dilinden~
hic bir sey duyulmaz aslinda
surlarla cevrilidir kelimeleri
kendini gorur dev aynasinda
yanina yaklasilmaz kibrinden.

Ormanlarda ne zarif var, ne de zayif!
Hasta olsa bile ceylan, hastaligin adi derman
nehirlerin tadi var tipki kevser misali
nehirlerin sihri var silip supurur her seyi
bana ney ver sen de sarki soyle
cunku sarki, zarifin zerafetidir
ney'in iniltisi daha kalicidir
hem zariften, hem kabadan.

Sevgi cesit cesittir insalarda;
tipki tarladaki ot gibi
ne cicegi var, ne de meyvesi
azi da cogu da sarap gibidir;
azi rahatlatir,
cogu sarhos eder.
Sevgi olur,
sadece arzular ugruna
bedenlere hukmederse.
sevgi tutuklu bir kraldir esarette
yasama arzusu yoktur icinde
sirtindan bicaklanmistir dostlarinca
yoktur ormanda askin yuceligini savunan sefil
bulbulun neyine askin yuceligi ya da sefilligi!
İnsanlarin sevgisi et ve kemik arasinda illet
sona erince genclik, eseri kalmaz hastaligin
bana ney ver sen de sarki soyle
cunku sarki, gercek sevgidir
neyin iniltisi daha kalicidir
guzelden de sevgiliden de
gorursen eger tutkun bir asik;
acliginda tokluk, susuzlugunda kanmislik
insanlar ''iste bir divane'' derler
ne bekliyor ne umuyor
sevgiden ya da sebirdan!
yoksa gozlerinden kan mi akiyor?
askindan leyla'nin?
Oysa,
Leyla'da hicbir sey yok
hosuna gidesek kays'in!
De ki: onlar surudur, dogmadan olen;
yasamin gizemini ve ne ile denendiklerini bilmeyen!

Ormanda ne kanun var, ne de gozlemci
ceylan cildirinca, ancak gorur gunesin batisini
garibine gitmez kartalin, ceylanin bu isi
bizde akillilar sasirir ancak bu garip ise
bana ney ver sen de sarki soyle
cunku sarki, en iyi divaneliktir
neyin iniltisi daha kalicidir
akli basinda olanlardan bile.

Kahramanlari ovmeyi unuttuk,
ama unutmadik divaneleri kiyamet kopana kadar
katliam vardi Zu'lkarneyn'in kalbinde
vakur bir heykel gibiydi Kays, son nefesinde;
birinin basarilari unutuldu gitti
digerinin yenilgileri efsanelestirildi
sevgi ruhtadir, bedende degil;
sevgi aykiri sarabidir, sarhosun degil!

Ormanda yoktur asiklarin zikrinden baska zikir
oncekiler, yonettiler, kibirlendiler ve zulmettiler!
esameleri bile okunmaz o zalimlerin simdi
ask bir deryadir bizde, onu ancak dalan bilir
bana ney ver sen de sarki soyle
unut guclulerin zulmunu
zambak sadece bir kadehtir
kiragi icin, kan icin degil!

Mutluluk sadece bir golgedir;
dunyada arzu edilen,
elde edilince de bikilan.
golge nehir gibidir;
coskuyla duzluge akan,
kavustugunda yavaslayip durulan.
İnsanlar mutludurlar istedikleri surece,
buyu bozulur ulasilmamisi elde edince
eger gorursen mutlu birini
ulasilmazdan vazgecmis,
de ki: ibrettir bu
onun yaratilisinda gizli!

Ormanda ne umit var, ne de bikkinlik!
Tume sahipken parca onun nesine gerek
niye umit arar orman, umit degil mi kendisi
hayat, bu hastaliklar icinde bir umittir ancak.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki, ates ve isiktir
neyin iniltisi bir arzudur
dinginlikten uzak olsa bile.

Ruhun amaci gizlenmektir herkesten,
gostermez onu ne sekiller, ne resimler!
kimine gore ruhlar erisirse kemale,
kaybolur gider silinir izleri
tipki meyve misali;
olgunlasirsa ve bir gun eserse ruzgar,
tiksinir ondan agaclar.
bedenler sakinlesse bile
ruhta kalmaz ne uyku ne de uykusuzluk
sanki golge gibidir ruhlar
su bulaninca yok olur izleri
her sey yok olur gider
ne zerreler kalir
ne de ruhlar olur bedende.

Ormanda fark yoktur, ne nefis de ne de bedende!
Hava ucusan bir su, cig ise bulanik bir su;
koku yayilan bir cicek, toprak ise donmus bir bicek
sogudun golgesi gunduzu gece sanip yatan bir huri sanki.
Bana ne ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki, hem bedendir hem de ruh
neyin iniltisi daha kalicidir
hem aksam hem sabah sarabindan.

Bir rahimdir ruh,
bedenin saklandigi;
buluga erisinceye kadar
sahibi odur bedenin,
beden de esiri;
cenindir ruh,
olum ani dogumdur onun icin,
ne dusuk olur o dogumda, ne de zorluk!
Beden bir yabancidir sanki!
Ruhlar yaratilmamistir
kuru bir agactan. ne de ruhlar
yaratilmamistir camurdan.
nice bitkiler var, ama kokusuz!
Nice bulutlar var ufukta,
ama yagmursuz!

Ormanda ne kisir var, ne de yabanci
hurmada cekirdekler var agacin sirrini saklayan
bal peteginde izi var ari kovani ve bahcelerin
kisir bir lafizdir tembel kelimesinden gelen.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki, sonsuz bir bedendir
neyin iniltisi daha kalicidir
hem mumyadan hem curumus cesetten.

Olum bir sondur dunyada insan icin;
bir baslangictir, bir zaferdir asil icin,
kim kucaklasirsa duslerinde seherle.
Kalicidir o her yerde;
kim gecirirse geceyi uyuyarak
yok olur izi kalmaz hicbir yerde!
toprakla bir olan uyanikken,
toprakla bir olur yine
zuhre yildizi yok olana kadar.
olum, deniz gibidir;
hafifse yukun gecer gidersin,
agirsa yukun batar kalirsin.

Ormanda ne olum var, ne de kabir!
Nisan bitince sona ermez sevincler
olum bir kuruntudur saklanir goguslerde
kim yasarsa bahari, yasamis olur asirlari.
Bana ney ver sen de sarki soyle.
Cunku sarki sevincidir sonsuzlugun
neyin iniltisi daha kalicidir
varligin kendisinden bile.

Bana bir ney ver sen de sarki soyle
unutalim soylediklerimizi
yarari yok konusmanin simdi
soyle bana sen ne eyledigini.

Orman, saray yerine evin oldu mu
senin de benim gibi?
İrmaklarla yuruyup kayalara
tirmandin mi benim gibi?

İtirla banyo yapip
isikla kurulandin mi benim gibi?
Sarap diye tani
ilahi kadehlerle yudumladin mi benim gibi?

Uzum baglari arasinda
aksamlari oturdun mu benim gibi?
Sarkti mi salkimlari hic
billur bir avize gibi?

Onlar susuz icin pinar
ac icin gida gibidir;
bal ve itir gibidir
ve saraptir sarhos icin.

Geceleyin cemenlere uzanip
gokyuzunu ortu edindin mi bencileyin?
Gelecegi umursamadan
ve de gecmisi unutarak.

Gecenin sessizligidir deniz
dalgalari kulaklarinda yankilanir
yattigin yerde bir kalp carpar
gecenin bagrinda.

Bana ney ver sen de sarki soyle
unut hem ilaci hem derdi,
insanlar birer dizedirler
murekkeple degil, su ile yazilan.

Keske bilseydim ne yarar var
kalabaliklarda ve yiginlarda,
kavgada, gurultude,
tepkide ve de tartismada?

Butun bunlar kostebek tunelleri
ve orumcek aglari,
zayif yasayip
yavas yavas olen icin.

Orman,
hayatin ta kendisidir;
gunler
benim olsaydi
ormana tasirdim onlari!
Fakat zamandir gunlerimi belirleyen
ormani ozledigimde,
zamandir mezaretlerle onume set ceken.
Yollari vardir
kaderin degismeyen,
ulasamaz insanlar emellerine
acizliklerinden!

-Halil Cibran-

Hiç yorum yok: